📌ថ្ងៃនៃការចាប់ផ្ដើមxD

📌ចំណុចរបត់នៃកំហាប់សូដ្យូមក្នុងទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងគ្លុយកូសលើអ្នកជម្ងឺលើសជាតិស្ករ

(បើយើងអាចសន្មតថាអ៊ីយ៉ុងសូដ្យូម(Na+)ជាអំបិល ហើយគ្លុយកូស(Glucose)ជាស្ករ នោះច្បាស់ណាស់ថាយើងនឹងនិយាយពីស្ករ អំបិល និង ប៊ីចេង😅🤧 ឥណ្ឌា+ចិន?😏🫣)

🏁ដំបូងដៃនិយាយពីអ៊ីយ៉ុងNa+ ដែលជាកាចុង(Cation)ចម្បងស្ថិតនៅក្រៅកោសិកា វាចូលរួមយ៉ាងសំខាន់ក្នុងអូស្ស្មូឡាលីតេនៃសាព៌ាង្គកាយ។

តាមវេជ្ជសាស្រ្ត កាលណាគេនិយាយពីNa+ ចាំបាច់ត្រូវញែករវាង សូដ្យូមវាស់(Na mesurée) និង សូដ្យូមត្រឹមត្រូវ*(Na corrigée)។

👀ការប្រើពាក្យ(សូដ្យូមត្រឹមត្រូវ)*អាចនឹងមិនត្រឹមត្រូវទាំងស្រុងនោះទេ🤭🤧 ក្នុងន័យនេះយើងគ្រាន់តែចង់សង្កត់ធ្ងន់ថា ក្នុងករណីដែលមានអ៊ីយ៉ុងឬម៉ូលេគុលណាដែលមានឥទ្ធិពលទៅលើអូស្ស្មូឡាលីតេ(Osmolalité physiologique),ដែលយើងហៅអ៊ីយ៉ុងឬម៉ូលេគុលនោះថា(l’Osmol effectiveឬl’Osmole efficace) នោះវានឹងធ្វើឲមាន ចន្លោះអូស្ស្មូស(Trou osmotique)មួយដែល៖ 

Trou osmotique = Osm mesurée - Osm calculée

ពេលនោះរាល់អ៊ីយ៉ុងដែលចូលរួមក្នុងអូស្ស្មូឡាលីតេ(Na+: M in xD)នឹងឲជាទិដ្ឋភាពពីរគឺ(ជាឧ.) ១/Na mesurée vs ២/Na corrigéដែលសុទ្ធតែអាចប្រើជាក្នុងស្ថានភាពជម្ងឺផ្សេងគ្នា ដែលនឹងនិយាយនៅពេលក្រោយ។

📌ហេតុអ្វីការញែកនិងគណនាNa mesuréeនិងNa corrigéeជារឿងសំខាន់ក្នុងទំនាក់ទំនងជាមួយGlucose?

ជាបឋមត្រូវនិយាយពីGlucoseនិងOsmolalitéជាមុនសិន:

ជាធម្មតា(Physiologiquement) GlucoseនិងUréeត្រូវបានគេចាត់ក្នុងក្រុមMolécules osmotiquement inefficace(l’Osmole ineffective)ជាក្រុមម៉ូលេគុលដែលអាចឆ្លងកាត់membrane semi-perméableដោយសេរីនិងរហ័ស។

ប៉ុន្តែក្នុងករណីអ្នកជម្ងឺស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពHyperglycémie បណ្ដាលមកពីកង្វះអាំងស៊ុយលីន(Insulin)ក្ដីឬអាំងស៊ុយលីនរេស៊ីស្តង់ក្ដី Glucoseដែលមិនត្រូវបាននាំចូលក្នុងកោសិកាក្រោមជំនួយពីInsulin នឹងក្លាយទៅជាMolecule osmotiquement efficace(=Particule osmotiquement activé)ដែលនឹងមានឥទ្ធិពលទៅលើការប្រែប្រួលនៃOsmolalité physiologique ពោលគឺGlucoseនឹងប្ដូរលក្ខណៈពីម៉ូលេគុលដែលចេញចូលកោសិកាបានរហ័សមកជាម៉ូលគុលដែលស្ថិតនៅក្រៅកោសិកា(Compartiment extracellulaire)ហើយនឹងទាញម៉ូលេគុលទឹកពីក្នុងកោសិកាមក។

វត្តមានទឹកកាន់តែច្រើនឡើងពីលំហូក្រោមឥទ្ធិពលនៃGlucoseនឹងពង្រាវ(Dilution)កំហាប់របស់អ៊ីយ៉ុងនិងម៉ូលេគុលដទៃទៀតជាពិសេសNa(1er cation extracellulaire)។

📌តើយើងត្រូវគណនាNa corrigé(Na កែ/ពិត/ត្រឹមត្រូវ😅មួយណាក៏បាន)យ៉ាងដូចម្ដេចពីលទ្ធផលនៃNaដែលឲដោយLaboratoire,(Na mesurée)?

ហើយថាតើយើងនឹងយកវាទៅប្រើយ៉ាងម៉េច?

បើយោងតាមADA Diabetes care:

👉 (នៅរៀងរាល់ការកើន១០០ក/ដ.លនៃកំហាប់គ្លុយកូស នោះសូដ្យូមត្រឹមត្រូវ*នឹងកើនឡើងដោយមេគុណ១.៦ទៅ២.៤,គួរប្រើមេគុណ២.៤នៅពេលកំហាប់គ្លុយកូសចាប់ពី៤00ឡើងទៅ)

Pour chaque augmentation de 100 g/dL de la concentration de glucose, le sodium corrigé augmenterait de 1,6 à 2,4. La plupart recommandent d'utiliser 2.4 lorsque Glu > 400.

🔗bit.ly/3aN1ebD

📌ចឹងគេបាន: Na corrigée=Na mesurée + {[(Glucose - 100)/100] x 2.4ឬ1.6}

ឧ. Na mesurée 125, Glucose 500 នោះ Na corrigé ~135✅

យើងប្រើNa mesuréeដើ3គណនា ចន្លោះអាញ៉ុង(Trou anionique)ព្រោះ

Trou anionique = {(Na+)-[(HCO3-)+(Cl-)]}

ហើយក្នុងចលនាការពង្រាវ(Dilution)នៃNaដោយទឹកក្រោមឥទ្ធិពលGlucoseនេះវាពង្រាវទាំងពពួកអាញ៉ុង(Anion)ដែរ។

ដោយឡែកNa corrigéeវិញយើងប្រើវាក្នុងការសង្កេតនិងកែតម្រូវនូងកំហាប់Naលើអ្នកជម្ងឺដែលមានការកើនកំហាប់Glucose ព្រោះក្រោយពេលព្យាបាលHyperglycémie(បំបាត់នូវParticule Tonique,Glucose) នោះទឹកនឹងត្រលប់ចួលកោសិកាវិញ ហើយកំហាប់Naនឹងកើនឡើងមកវិញដែរ។

📌សង្ខេប(Eng.)

-Hyperglycemia causes dilutional mechanism by drawing water out of the cell.

-Measured Na is detected while dilution leads aspects False hypoNa.

-Corrected Na is calculated to justify that patient is real hypoNa or not.

-Measured Na is used to calculate Anion Gap in Acidosis ,while Corrected Na is used to treat and observe in patient has hyperglycemia with Na disorder 

-For every 100 g/dL increase in glucose concentration, the corrected sodium would increase by 1.6 to 2.4. Most recommend using 2.4 when Glu > 400.

📚🗞️🔗Références:

-Guyton and Hall textbook of medical physiology 13th

-The fluid,electrolyte and acid-base companion 

-Les troubles hydro-électrolytiques faciles

-ADA diabetes care: bit.ly/3aN1ebD